Η Φοινικούντα ή Φοινικούδα ή ο Φοινικούντας, αναφερόμενος επίσημα ως ο Φοινικούς και παλαιότερα ως η Ταβέρνα ή η Παραλία Λαχανάδας, είναι παραθαλάσσιος οικισμός κοντά στη Μεθώνη και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας. Η Φοινικούντα είναι σήμερα ένα μεγάλο ψαροχώρι στην ομώνυμη παραλία, με σημαντική τουριστική ανάπτυξη και βρίσκεται νότια της Λαχανάδας, της οποίας αποτελεί το επίνειο (=λιμάνι). Είναι κτισμένη μαζί με την γειτονική της Λούτσα στη δυτική γωνία της βάσης ενός νοητού ισοσκελούς τριγώνου, στραμμένου προς τον Νότο, που σχηματίζει το Ακρωτήριο Ακρίτας (γνωστό και ως Κάπο – Γκάλο ή Καβογάλο).

Τοποθεσία

Η Φοινικούντα βρίσκεται νοτιοανατολικά της Μεθώνης, από την οποία απέχει περίπου 10 χιλιόμετρα, νοτιοδυτικά της Πύλου, από την οποία απέχει περίπου 20 χιλιόμετρα και δυτικά της Κορώνης, από την οποία απέχει περίπου 18,5 χιλιόμετρα. Βρίσκεται πάνω στη 13η Επαρχιακή Οδό Χαρακοπιού - Μεθώνης, έχει υψόμετρο 0,5 μέτρα και βρέχεται από τη θάλασσα. Κοντά στη Φοινικούντα βρίσκονται επίσης, προς τα βόρειά της η Λαχανάδα, σε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων, προς τα ανατολικά της, η Υάμεια στα 7 χιλιόμετρα, το Ακριτοχώρι στα 4 χιλιόμετρα και η Λούτσα σε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων και προς τα δυτικά της ο Ανεμόμυλος, ο οποίος απέχει μόλις 850 περίπου μέτρα.

Ιστορία

Η περιοχή του χωριού, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής τόσο της Μεθώνης, όσο και της Πυλίας. Κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Υποστηρίζεται από ερευνητές, ότι ιδρύθηκε από τους Φοίνικες που αποίκησαν τα παράλια της Πελοποννήσου στο σημείο αυτό, αν και δεν συμφωνούν όλοι με αυτήν την εκτίμηση. Στο νεότερο παρελθόν ήταν μικρό ψαροχώρι που ιδρύθηκε, τουλάχιστον από τα μέσα του 19ου αιώνα, και σύμφωνα με την τοπική παράδοση, τη δεκαετία του 1840, από κάτοικους της κοντινής Λαχανάδας, οι οποίοι ήταν πρόσφυγες από την Κρήτη. Αρχικά ονομάζονταν "Ταβέρνα" (1879-1928), λόγω της ταβέρνας, που υπήρχε εκεί. Η ταβέρνα αυτή είναι γνωστή με βάση την τοπική παράδοση ως η «Ταβέρνα του Μπαγάσα» (Παναγόπουλου), ο οποίος θεωρείται ότι ήταν και ο πρώτος κάτοικος του χωριού. Το 1928 μετονομάστηκε προσωρινά σε "Παραλία Λαχανάδας" (1928-1930), ενώ το 1930 έλαβε την σημερινή της ονομασία ως ο "Φοινικούς". Τις τελευταίες δεκαετίες έχει εξελιχθεί σε ένα από τα σημαντικότερα τουριστικά θέρετρα της Μεσσηνίας, εκμεταλλευόμενη κυρίως το γεγονός πως περιβάλλεται από μεγάλες αμμουδερές παραλίες. Η περιοχή έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια πλήρη τουριστική υποδομή, διαθέτοντας πολυάριθμα ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία, πέντε κάμπινγκ και έναν μεγάλο αριθμό εστιατορίων, καφετεριών και τουριστικών καταστημάτων.

Ο Φοινικούς Λιμήν

Μπροστά από τη Φοινικούντα και τη γειτονική της Λούτσα βρισκόταν, κατά την αρχαιότητα, ο "Φοινικούς λιμήν", τον οποίο αναφέρει ο Παυσανίας στα «Μεσσηνιακά» του.

Διοικητική ιστορία

Η Ταβέρνα προσαρτήθηκε επίσημα, το 1889, στον παλαιό Δήμο Μεθώνης, όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε. Το 1912 η Ταβέρνα προσαρτάται στην Κοινότητα Λαχανάδας, με έδρα την Λαχανάδα. Στην κοινότητα αυτή προσαρτήθηκε επίσης ο οικισμός Γρυζόκαμπος. Η Ταβέρνα, το 1928, μετονομάσθηκε αρχικά σε Παραλία Λαχανάδας. Ένα μόλις χρόνο μετά, το 1929, ο οικισμός αποσπάται από την Κοινότητα Λαχανάδας και ορίζεται ως έδρα της Κοινότητας Παραλίας Λαχανάδας, ενώ δυο χρόνια μετά, το 1930, η Παραλία Λαχανάδας και η Κοινότητα Παραλίας Λαχανάδας μετονομάζονται εκ νέου, ως ο Φοινικούς και η Κοινότητα Φοινικούντος αντίστοιχα. Το 1957 αποσπάται από την Κοινότητα Λαχανάδας και προσαρτάται στην Κοινότητα Φοινικούντος και ο Γριζόκαμπος, ενώ σταδιακά το 1961 αναγνωρίζεται και προσαρτάται στην Κοινότητα Φοινικούντος ο οικισμός της νήσου Σχίζας και στη συνέχεια το 1971 ο οικισμός της Λούτσας. Το χωριό παρέμεινε ως οικισμός και έδρα της Κοινότητας Φοινικούντος, με τις αλλαγές στις ονομασίες, από το 1929 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», ο Φοινικούς υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Μεθώνης, ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» ο Φοινικούς ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος. Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων Δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Ο Φοινικούς σήμερα είναι οικισμός και έδρα της Κοινότητας Φοινικούντας του Δήμου Πύλου-Νέστορος, στην οποία υπάγονται επίσης οι εξής οικισμοί: Ο Ανεμόμυλος, ο Γριζόκαμπος, η Λούτσα, τα Χουνάκια, καθώς και τα ακατοίκητα σήμερα νησιά της Αγία Μαριανής ή Αγίας Μαρίνας και της Σχίζας.

Κάτοικοι

Ο οικισμός, με βάση την Απογραφή του 2011, έχει 592 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται σε διάφορες αγροτικές εργασίες, την αλιεία, το εμπόριο και τον τουρισμό.

Επισήμανση: Σύμφωνα με την απογραφή του 1879 οι οικισμοί Λαχανάδα και Ταβέρνα (σήμερα η Φοινικούντα), οι οποίοι απογράφηκαν τότε μαζί, είχαν συνολικά 341 κατοίκους.

Κτίρια – εκδηλώσεις – αξιοθέατα

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια, την κεντρική πλατεία, τα μαγαζιά - καταστήματα με τουριστικά και άλλα είδη, τις ταβέρνες, τις καφετέριες και τα λοιπά κέντρα διασκέδασης και αναψυχής στην παραλιακή οδό, το χωριό υπάρχει το παλαιό κτίριο του Δημοτικού Σχολείου, το οποίο ιδρύθηκε το 1925. Από τον Απρίλιο του 1941 και κατά τη διάρκεια της Κατοχής το οίκημα του Σχολείου επιτάχθηκε από τους Ιταλούς, οι οποίοι εγκατέστησαν εκεί μικρή φρουρά, ενώ παράλληλα ως διδακτήριο χρησιμοποιήθηκε το σπίτι του Κ. Σαρδέλλη. Πολιούχος και προστάτιδα της Φοινικούντας είναι η Παναγία Τριχερούσα. Στη Φοινικούντα υπάρχει επίσης η μεγάλη εκκλησία της, ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας και γιορτάζεται τον Δεκαπενταύγουστο με διάφορες εκδηλώσεις. Στο μικρό λιμανάκι της Φοινικούντας δένουν επίσης βάρκες, αλιευτικά και εκδρομικά σκάφη. Γενικά η ευρύτερη περιοχή της Φοινικούντας έχει ανεπτυγμένη τουριστική υποδομή, με μεγάλο αριθμό ξενοδοχείων, επιπλωμένων διαμερισμάτων, ενοικιαζομένων δωματίων - διαμερισμάτων, κάμπινγκ, εστιατορίων, καφέ, μπαρ και τουριστικών καταστημάτων. Στη Φοινικούντα υπάρχει επίσης η ομώνυμη παραλία της, η Παραλία της Φοινικούντας, ενώ κοντά στο χωριό βρίσκεται επίσης και ο γραφικός οικισμός της Λούτσας με την παραλία της, που απέχουν μόλις 2 χιλιόμετρα από την Φοινικούντα. Από τη Φοινικούντα ο επισκέπτης έχει επίσης θέα στα δύο από τα τρία μεγαλύτερα νησιά του συμπλέγματος των Μεσσηνιακών Οινουσών: Την Σχίζα, η οποία έχει ένα αξιόλογο σπήλαιο και την Αγία Μαριανή, στην οποία βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Μαρίνας.

Παραλία Φοινικούντας

Σε απόσταση λίγων μέτρων νότια του χωριού βρίσκεται και η παραλία του, η Παραλία της Φοινικούντας, με χρυσή άμμο και καθαρά γαλαζοπράσινα νερά, ζεστά και χωρίς μεγάλο βάθος, η οποία αποτελεί ιδανικό προορισμό για οικογένειες με μικρά παιδιά. Η παραλία είναι τόσο καθαρή που έχει πάρει γαλάζια σημαία. Έχει άμεση πρόσβαση, από την (13η) Επαρχιακή Οδό Κορώνης - Μεθώνης και 13η Επαρχιακή Οδό Χαρακοπιού - Μεθώνης, οι οποίες σε πολλές περιοχές συμπίπτουν.

Προστατευόμενη τοποθεσία

Η περιοχή είναι προστατευόμενη από το δίκτυο Natura 2000 με κωδικό GR2550003. Χαρακτηρίζεται από θαμνώδη βλάστηση, θαλάσσιους κρημνούς και βραχώδεις ακτές. Στη σημαντική χλωρίδα περιλαμβάνονται τα ενδημικά: Λιμόνιο taxa, Αρενάρια η πελοποννησιακή και η Φριτιλάρια του Ντέιβις. Στην προστατευόμενη πανίδα περιλαμβάνονται τα είδη: Καρέτα καρέτα, μεσογειακή φώκια μοναχός, πράσινη θαλασσοχελώνα. Η περιοχή είναι σημαντική ως σταθμός για μεταναστεύοντα πτηνά.

Προσωπικότητες από τη Φοινικούντα

Από τη Φοινικούντα είναι ο συγγραφέας και λογοτέχνης Γεώργιος Διον. Κούβελας.

Συλλογή φωτογραφιών

Δείτε επίσης

Μεθώνη Δήμος Πύλου - Νέστορος Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας πρώην Δήμος Μεθώνης

Χάρτης περιοχής

Παραπομπές

Πηγές – ενδεικτική βιβλιογραφία

Αντρέας Πανταζής, «Φοινικούντα», εικονογράφηση Βασίλης Σολιδάκης, Αθήνα 1983. Γεώργιος Διον. Κούβελας, «Φοινικούντα, Ιστορία και ζωή», Καλαμάτα 1997. Ευάγγελος Κ. Βαλσαμίδης, «Ονοματολογικά Γ': Φοινικούντα Πυλίας: Τοπωνύμια, ανθρωπωνύμια», εκδόσεις: "Δρομεύς", Αθήνα 1998, ISBN 960-7576-13-6, ISBN 978-960-7576-13-2. Σταύρος Π. Τσώνης, «Γριζόκαμπος: Ένα παράξενο χωριό. (Ιστορία - Κοινωνικός βίος - ήθη - μνημεία - γειτονικά χωριά - γριζοκαμπίτικα διηγήματα - γενεαλογικό δένδρο)», (pdf), Αθήνα 2010.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Δήμος Πύλου - Νέστορος, από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος. "Φοινικούς Λιμήν": Φοινικούντα, Μεσσηνία, 07/10/2013, από την ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ "Αριστομένης ο Μεσσήνιος". Φοινικούντα και Παραλία Φοινικούντας, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com Φοινικούντα, υπέροχες αμμουδιές και κρυστάλλινα νερά Αρχειοθετήθηκε 2014-08-20 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.diakopes.gr του περιοδικού "Διακοπές". Φοινικούντα, από την ιστοσελίδα: www.touristorama.com Φοινικούντα, από την ιστοσελίδα: www.greekguide.com