Η Κορησός (ή σπανιότερα Κορησσός) είναι ιστορική κωμόπολη της δυτικής Μακεδονίας, παλαιά έδρα του Δήμου Αγίων Αναργύρων και σήμερα σημαντικός αγροτικός οικισμός της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς. Απέχει 15 χλμ. από πόλη της Καστοριάς και 4 χλμ. τις όχθες της λίμνης Ορεστιάδας. Παλαιότερα ο οικισμός ονομάζονταν Γκορένση ή Γκυρέντση και σήμερα ο οικισμός έχει πληθυσμό 998 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Στην τοπική κοινότητα ανήκει ο οικισμός Άγιος Νικόλαος με 61 κατοίκους, ενώ στα όρια της κοινότητας υπάρχουν ο οικισμός Τσάκωνη ή Τσάκονη καθώς και η μονή Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου.

Διοικητικές και πληθυσμιακές μεταβολές

Το έτος 1918, η Κορησός αναγνωρίστηκε σε ομώνυμη κοινότητα του Νομού Φλώρινας της Επαρχίας Καστοριάς με το όνομα Γκορέντση, ενώ το 1919 ο οικισμός μετονομάζεται σε Κορησός. Το 1941 ο οικισμός εντάσσεται στον Νομό Καστοριάς. Το 1971 η κοινότητα Αγίου Νικολάου καταργείται και υπάγεται στην Κοινότητα Κορησού. Το 1997, η Κορησός γίνεται έδρα του Δήμου Αγίων Αναργύρων, ενώ το 2011, με το σχέδιο Καλλικράτης, γίνεται έδρα της Δημοτικής Ενότητας Αγίων Αναργύρων του Δήμου Καστοριάς. Η πρώτη πληθυσμιακή καταγραφή γίνεται τον 15ο αιώνα, όπου καταγράφονται 98 οικογένεις, περίπου 490 κάτοικοι. Στις αρχές του 20ου αιώνα, φτάνει να έχει 3.000 κατοίκους, με 850 κατοίκους μουσουλμάνους. Ο πληθυσμός της Κορησού δεν παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις μετά τον Β' Βαλκανικό Πόλεμο. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών των πληθυσμών με τη Βουλγαρία την περίοδο 1913 με 1918, μεταναστεύουν στη Βουλγαρία 39 κάτοικοι ενώ με την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών με την Τουρκία το 1923 εγκαθίστανται 358 πρόσφυγες από τα Μικρασιατικά παράλια, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη.

Εκτός της απογραφής του 2011, όλα τα πληθυσμιακά δεδομένα αφορούν τον πραγματικό πληθυσμό. Η τοπική κοινότητα Κορησού, με τον Άγιο Νικόλαο που έχει 22 κατοίκους, φτάνει σε μόνιμο πληθυσμό τους 1.020 κατοίκους.

Γεωγραφία

Βρίσκεται χτισμένη σε υψόμετρο 620 μέτρων και στους πρόποδες του βουνού Γάβρος ή Κορησός (1386 μ.), που ανήκει στο ορεινό σύμπλεγμα του Ασκιού, σε περίοπτη θέση προς τον ομώνυμο κάμπο της Κορησού και τα χωριά της ανατολικής λεκάνης της λίμνης. Τα δάση που βρίσκονται πάνω από τον οικισμό αποτελούνται κυρίως από οξιές.

Τοπωνύμιο

Η λέξη Κορησσός, με την ορθογραφία με δύο σίγμα, σύμφωνα με ιστορικά δεδομένα αποτελεί το πρώτο όνομα του οικισμού. Αργότερα πρέπει να μετασχηματίστηκε σε Γκορένση, που προέκυψε από το πρόθεμα "ἐν" και την παραφθορά του ονόματος του χωριού. Η ορθογραφία με διπλό σίγμα κράτησε για αρκετές δεκαετίες ακόμα μέχρι την απάλειψή του σε απροσδιόριστο χρόνο. Το τοπωνύμιο Κορησός υπάρχει σε κείμενο του Ξενοφώντα ως όνομα όρους οικισμού με το όνομα Κορησσός κοντά στην αρχαία Έφεσο καθώς και σε πόλη της αρχαίας Κέας με το όνομα Κορησσία ή Κορησσός. Στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου αναφέρεται ότι υπήρχε εικόνα του Αγίου Διονυσίου του 1653, που καταστράφηκε σε πυρκαγιά το 1948 κατά τον Εμφύλιο, όπου αναγραφόταν ως ο Άγιος Διονύσιος ο Κορησωρίτης. Το 1919 επαναφέρεται το ιστορικό του όνομα Κορησός, από το όνομα Γκορένση, που αποτελεί παραφθορά της πρώτης ονομασίας, έπειτα από ενέργειες του διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Ιωάννη Τσιτσιπάνη. Σύμφωνα με το Φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως όπου προσδιορίζεται η μετονομασία του οικισμού, η ορθογραφία του ονόματος του οικισμού είναι με ένα σίγμα, δηλαδή "Κορησός".

Ιστορία

Τοπική παράδοση

Κατά την τοπική παράδοση, η δημιουργία του οικισμού προέκυψε από την συνένωση τριών ή τεσσάρων οικισμών που υπήρχαν' της Τσάκωνης, της Σαρακίνας, της Γιάζας και ίσως του Κάνιακου. Αυτό πιθανολογείται να έλαβε χώρα μετά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Βυζαντινού αυτοκράτορα Βασίλειου Β’ στην περιοχή, με την εκδίωξη των βουλγαρικών δυνάμεων του Τσάρου Σαμουήλ στα τέλη του 9ου με αρχές του 10ου αιώνα και την ύπαρξη στην περιοχή μεγάλης περιόδου ασφάλειας από επιδρομές και ληστρικές επιθέσεις.

Αρχαιότητα και Βυζάντιο

Υπάρχουν όμως ισχυρές ενδείξεις ότι ο χώρος κατοικήθηκε πολύ παλαιότερα, καθώς βρέθηκαν μια μαρμάρινη πλάκα με ανάγλυφες παραστάσεις που χρονολογείται πιθανότατα την Ελληνιστική περίοδο και που βρίσκεται εντοιχισμένη στο χώρο του ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, καθώς και μία επιγραφή όπου αναγράφεται "Αλέξανδρος ήρω<ς> χαίριν…" που ανάγεται πιθανόν στο τέλος του 2ου αιώνα μ.Χ.. Επίσης στη θέση Μεγάλη Κρήνη έχουν βρεθεί τμήματα ελληνιστικής κρήνης και σε άλλες θέσεις θολωτοί τάφοι της ίδιας χρονικής περιόδου. Στη θέση Τσάκωνη και στην Κορησό υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα και τη ρωμαϊκή περίοδο, όπως αρχιτεκτονικά μέλη και επιγραφές. Από τα αρχαιολογικά αυτά ευρήματα συμπεραίνεται η ύπαρξη αρχαίου οικισμού, με συνεχή ζωή από την ελληνιστική ως τη βυζαντινή εποχή, στο λόφο «Τσάκωνη», ο οποίος υψώνεται περίπου 500 μ. δυτικά από την κωμόπολη. Στον οικισμό υπάρχει ο μικρός ναός του Αγίου Γεωργίου στον οποίο υπάρχουν αγιογραφίες όμοιας τεχνοτροπίας με τις εκκλησίες στην πόλη της Καστοριάς (11ος αιώνας-12ος αιώνας). Επίσης στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας αναφέρεται το όνομα του Οσίου Διονυσίου, γεννημένος στην Κορησό το 1316, μοναχός σε μονή του Αγίου Όρους που ήταν αφιερωμένη στον Ιωάννη τον Πρόδρομο και σήμερα φέρει το όνομα του ως Μονή Διονυσίου. Εκτός από το πρόσωπο του αγίου, λαμβάνοντας υπόψη ότι και ο αδελφός του ήταν ο μητροπολίτης της Τραπεζούντας Θεοδόσιος, μπορούμε να οδηγηθούμε σε ένα σημαντικό αλλά ίσως και επισφαλές συμπέρασμα. Ότι στην Κορησό της βυζαντινής περιόδου και πριν από τη γέννηση των δύο αδελφών, υπάρχει ένας αρκετά σημαντικός οικισμός, με τέτοια πνευματική άνθηση, ώστε να προκύψουν δυο σημαντικά ιστορικές και πνευματικές προσωπικότητες.

Τουρκοκρατία

Η Κορησός κατά την Τουρκοκρατία ήταν μια ακμαία κωμόπολη με πληθυσμό γύρω στους 3.000 κατοίκους. Ήταν ένας μεγάλος οικισμός με μικτό πληθυσμό χριστιανών και μουσουλμάνων, από τους λίγους οικισμούς της περιοχής της Καστοριάς όπου υπήρχε μουσουλμανικό στοιχείο. Η θέση της μεταξύ της Καστοριάς και της ανεπτυγμένης εμπορικά Κλεισούρας τη θέτει ως σημαντικό σταθμό στις μεταφορές της εποχής. Η ανάπτυξη του οικισμού αντικατοπτρίζεται στα καλαίσθητα σπίτια και την ευρωπαϊκή ενδυμασία των κατοίκων της που συνδέονται εμπορικά και μεταναστευτικά με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις της Βόρειας Βαλκανικής και Κεντρικής Ευρώπης. Το σύνολο των εσόδων για την αυτοκρατορία από το χωριό είναι 3.535 άσπρα.. Στα μέσα του 15ου αιώνα σε οθωμανικό κατάστιχο (Tapu Tahir defteri, αρ. 237 του 1445) αναφέρεται το βιλαέτι της Καστοριάς, το οποίο περιλαμβάνει 1 χάσι και 24 τιμάρια. Το χάσι αποτελούσε η πόλη της Καστοριάς και τα σημερινά χωριά Λογγάς, Δενδροχώρι, Κορησός και Πολυκάρπη. Δεν είναι σαφές πότε ιδρύθηκε το πρώτο σχολείο και θα αποτελούσε υπόθεση να το ισχυριστούμε, συγκρίνοντας με άλλους γειτονικούς οικισμούς. Το αγιολόγιο του Αγίου Διονυσίου υποννοεί την ύπαρξη κάποιας μορφής εκπαίδευσης σε εκκλησία του οικισμού. Το έτος 1881 αναφέρεται από εφημερίδα της Θεσσαλονίκης, τον "Φάρο της Μακεδονίας" η ύπαρξη Ημιγυμνασίου από το 1840, ημερομηνία που θεωρείται αμφισβητίσιμη από κάποιους ερευνητές. Περιγράφεται η ύπαρξη στοιχείων μια ακμάζουσας κωμόπολης με τεχνίτες, φούρνους, οικιακές βιοτεχνίες, καταστήματα και χάνια. Αναφέρεται σε οθωμανικά έγγραφα η ύπαρξη πρωτοβάθμιου ακόμη μουσουλμανικού σχολείου. Βέβαιη είναι η ίδρυση μεγάλου σχολικού συγκροτήματος το 1848 με αρρεναγωγείο και παρθεναγωγείο. Οι δάσκαλοι αυτήν την περίοδο ήταν συχνά κακοπληρωμένοι και συχνά οι κάτοικοι που γνώριζαν γράμματα, βοηθούσαν στην εκπαίδευση της κωμόπολης. Γνωστοί δάσκαλοι της κωμόπολης ήταν ο Απόστολος Μαργαρίτης και ο Κορησιώτης Κωνσταντίνος Τσιούλκας. Το 1841 χτίζεται η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Από τη δεκαετία του 1860 λειτουργούν το νηπιαγωγείο και το Παρθεναγωγείο. Το 1878 υπήρχε στο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου ορφανοτροφείο με σχολείο καθώς και στο χωριό Τσιρίλοβο την ίδια εποχή και ημιγυμνάσιο στα τέλη 19ου με αρχές του 20ου αιώνα. Στην Εθνική Κίνηση της Καστοριάς (1865-1887) μέλη της ήταν οι Κορησιώτες Ιωάννης Σιώμος και Κωνσταντίνος Τσιούλκας. Το 1871, κάτοικοι προσκείμενοι στη Βουλγαρική Εξαρχία, προσπαθούν με φιρμάνι να λειτουργήσουν σε εκκλησία και απωθούνται από άλλους κατοίκους της κωμόπολης, που ανήκαν στο δογματικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και είχαν ελληνική συνείδηση. Την επόμενη μέρα, επεμβαίνει η οθωμανική πολιτοφυλακή και συλλαμβάνονται αρκετοί Κορησιώτες, μεταξύ αυτών ο Ιωάννης Τσιούλκας, αλλά μετά από εννεά μήνες αθωώνονται.Το 1892 προσλαμβάνεται μεταξύ των υπολοίπων δασκάλων του ελληνικού σχολείου, ο δάσκαλος και εκδότης Αναστάσης Παπαφιλίππου. Το ίδιο έτος ιδρύεται και το πρώτο βουλγάρικο σχολείο, έπειτα από προσπάθειες των κατοίκων της κωμόπολης τα προηγούμενα χρόνια να το εμποδίσουν. Μετά από άλλες μεταθέσεις, ο Αναστάσης Παπαφιλίππου γίνεται διευθυντής του σχολείου το 1905. Η μεγάλη εκκλησία της κωμόπολης είναι ο Άγιος Γεώργιος που ολοκληρώνεται το 1897. Οι εξαρχικοί κάτοικοι του χωριού το 1902 κατέλαβαν την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου έξω από τον οικισμό προκαλώντας εντάσεις μεταξύ των κατοίκων. Στα επεισόδια που ακολούθησαν προστέθηκε και η επέμβαση της οθωμανικής πολιτοφυλακής, στην οποία αποφασίστηκε από τον Οθωμανό διοικητή του καζά της Καστοριάς, η σφράγιση της εκκλησίας. Από τις 8 Ιουνίου 1903 το μοναστήρι συμμετέχει ενεργά στον Μακεδονικό Αγώνα με πρωτοστάτη τον ηγούμενο της μονής Αρχιμανδίτης Γρηγόριο Διαμαντίδη και στους αγώνες του μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη και των γηγενών Μακεδονομάχων. Το 1904 ο Παύλος Μελάς με τους συντρόφους του φιλοξενείται στη Μονή του Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου και σε επιστολή του εκθειάζει την υποδοχή και τη βοήθεια που του παρείχε το μοναστήρι. Τον επόμενο χρόνο, το μοναστήρι καίγεται στις 26 Φεβρουαρίου 1905 από Βούλγαρους κομιτατζίδες μαζί με άλλα μοναστήρια της περιοχής. Στις 5 με 6 Δεκεμβρίου του 1908, με ενέργειες του μητροπολίτη Καστοριάς, η εκκλησία δόθηκε πίσω στους πατριαρχικούς. Το γεγονός της έντονης αντιδικίας μεταξύ των πατριαρχικών και των εξαρχικών, είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα New York Times το 1911.Το μεταναστευτικό ρεύμα υπήρχε ήδη από την Τουρκοκρατία, όταν οι Κορησιώτες έφευγαν στη Βλαχία, την Αυστρία, σε μεγάλες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, τη Θεσσαλονίκη όπου ιδρύουν σύλλογο, την Κωνσταντινούπολη και πολύ αργότερα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Νεότερα χρόνια

Το 1920 χτίζεται νέο κτήριο του σχολείου για τις εκπαιδευτικές ανάγκες της εποχής. Το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940, η Κορησός και έπειτα η Καστοριά ήταν οι πρώτοι οικισμοί που βομβαρδίζονται από την ιταλική αεροπορία στη Μακεδονία. Μετά τη Μάχη της στενωπού της Κλεισούρας στις 14 Απριλίου του 1941, η Κορησός καταλαμβάνεται από τα γερμανικά στρατεύματα, οι κάτοικοί της εκδιώκονται και καταφεύγουν σε γειτονικά χωριά Μαυροχώρι, Πολυκάρπη και Φωτεινή. Το 1948 το σχολείο καίγεται κατά το εμφύλιο και σώθηκε μόνο το ισόγειο το οποίο χρησιμοποιήθηκε μεταγενέστερα ως ταχυδρομείο και ως κοινοτικό κατάστημα. Μεγάλο μέρος των κατοίκων μετανάστευσε κατά τη δεκαετία του ‘50 στη Γερμανία και την Αμερική. Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου αποτελεί τον ενοριακό ναό του οικισμού. Στις 29 Μαρτίου 1978 θεμελιώθηκε το νέο Γυμνάσιο-Λύκειο έπειτα από τη δωρεά του Αθανασίου Κολάρα και τη συνδρομή των Κορησιωτών. Το 1995, ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Γεωργίου μαζί με το ομώνυμο ναΐσκο, χαρακτηρίστηκαν με υπουργική απόφαση ιστορικά διατηρητέα κτίσματα λόγω των εκκλησιαστικών κειμηλίων αλλά και της ιστορικότητας αυτών, λόγω των γεγονότων την περίοδο πριν και κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα.

Σήμερα

Σήμερα διαθέτει παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο, καθώς και φροντιστήρια. Διαθέτει επίσης Κέντρο Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ) και Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ). Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία, ιδιαίτερα φασολιών και καλαμποκιού, με την κτηνοτροφία αιγοπροβάτων, τη γαλακτοκομεία, και σε μικρότερο βαθμό, απ’ ότι παλαιότερα, με τη γουνοποιία. Υπάρχουν βιοτεχνίες προϊόντων κρέατος και αλλαντικών, βιοτεχνίες παντοφλών και δερμάτινων ειδών και διάφορα καταστήματα. Στην Κορησό υπάρχουν αρκετές ξενοδοχειακές μονάδες. Θρησκευτικές εκδηλώσεις γίνονται στην εορτή του πολιούχου Αγίου Χαραλάμπου στις 10 Φεβρουαρίου. και στην εορτή του τοπικού αγίου, του Οσίου Διονυσίου εκ Κορησού. Σήμερα ο επισκέπτης της ιστορικής κωμόπολης μπορεί να θαυμάζει τα λίγα αρχοντικά της και τις εκκλησίες της, μάρτυρες του λαμπρού παρελθόντος της Κορησού και να περιηγηθεί στα γραφικά δρομάκια. Επίσης μπορεί να επισκεφτεί της Μονή του Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου, που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, καθώς και σε άλλα αξιοθέατα της περιοχής.

Πολιτισμός

Εκκλησίες

Οι δυο εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου Στη Κορησό υπάρχουν δύο ναοί αφιερωμένοι στον Άγιο Γεώργιο και είναι και οι δύο κηρυγμένα διατηρητέα κτήρια του Υπουργείου Πολιτισμού:

Ο Μικρός Ναός του Αγίου Γεωργίου οικοδομήθηκε και αγιογραφήθηκε κατά το β΄ μισό του ΙΗ΄ αιώνος (1770 π.) στο νοτιοανατολικό άκρο της Κορησού. Αρχικά ήταν μία στενόμακρη τρίκλιτη βασιλική, πετρόκτιστη, ξυλόστεγη και κεραμοσκέπαστη. Διέθετε τοιχογραφημένο Άγιο Βήμα, Κυρίως Ναό και Νάρθηκα. Ο ίδιος ναός κατείχε εσωτερικά το υπάρχον και τώρα ωραιότατο τέμπλο με τις ξυλόγλυπτες και γραπτές διακοσμήσεις και με τις υπέροχες φορητές εικόνες. Είχε επίσης, το εκεί σωζόμενο τετρακιόνιο κιβώριο της Αγίας Τραπέζης, μία σανιδωτή οροφή με φατνώματα, και δύο σειρές κιόνων που διαχώριζαν τα κλίτη και στήριζαν την οροφή, όλα αυτά ξύλινα και στολισμένα με ανθόσχημες ζωγραφιές. Σήμερα, από την αρχική ναοδομή, σώζονται μόνο, το Άγιο Βήμα και το συνεχόμενό του μικρό τμήμα του Κυρίως Ναού, μήκους δυο μέτρων περίπου. Ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου είναι τρίκλητος ρυθμού βασιλικής ξυλόστεγος ναός, κτίσθηκε το 1882 σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή πάνω από την ημικυκλική κόγχη του ιερού Βήματος του Ναού (εξωτερικά), η οποία αναφέρει ως έτος ανοικοδομήσεως του το: «18†82» και βρίσκεται νοτιοανατολικά του οικισμού της Κορησού. Εσωτερικά διακρίνουμε τριμερή καθ' ύψος διαίρεση του ξύλινου ανάγλυφου τέμπλου νεοτέρας τεχνοτροπίας΄ έργο αγνώστων «ταλιαδόρων». Οι δεσποτικές εικόνες του τέμπλου (ιταλορωσσικής τεχνοτροπίας) εποιήθησαν «διά χειρός Αθανασίου Παναγιώτου εκ Καστορίας…1884». Μεταξύ των δωρητών και αφιερωτών συγκαταλέγεται και ο εκ Κορησού διαπρεπής ιατρός και αγωνιστής κατά της ρουμανικής και σλαβικής προπαγάνδας Ιωάννης Σιώμος (1835/6-1890). Συνδέθηκε ιστορικά με τα γεγονότα του Μακεδονικού Αγώνα στην περιοχή και την αντιπαλότητα ορθοδόξων πατριαρχικών και σχισματικών της Βουλγαρικής Εξαρχίας την περίοδο 1902 με 1908. Η συμπλοκή και εκδίωξη των εξαρχικών από τους πατριαρχικούς στην προσπάθεια κατάληψης του ναού του Αγίου Γεωργίου Κορησού από τους πρώτους, αναπαρίσταται στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνος στη Θεσσαλονίκη.

Πολιτιστικοί σύλλογοι

Επιμορφωτικός Σύλλογος Κορησού "ο Άγιος Διονύσιος". Σύλλογος Απανταχού Κορησιωτών Θεσσαλονίκης "Ο Άγιος Γεώργιος", με έτος ίδρυσης το 1896.

Φορείς

Δημοτική βιβλιοθήκη "Κωνσταντινίδειος Βιβλιοθήκη Κορησού", με έτος ίδρυσης το 1984. Λαογραφικό Μουσείο Κορησού, κτήριο Βάμβαλη (υπό σχεδιασμό)

Τύπος

Η Κορησός, διμηναία εφημερίδα με υπεύθυνο έκδοσης τον Επιμορφωτικό Σύλλογο Κορησού "ο Άγιος Διονύσιος". Εφημερίδες που δεν υπάρχουν σήμερα ήταν ο Γάβρος (1927-1929) με εκδότη τον Κρητικό Χριστόφολο Σκύβαλο και με την υποστήριξη της Ένωση Εθνικής Φυσικής Αγωγής Νέων Κορησού. Με τον ίδιο εκδότη είχε εκδοθεί για ένα χρόνο η Φωνή του Χωριού (1952).

Ήθη και έθιμα

Κορησιώτικο καρναβάλι ή Σούρβα, τις πρώτες μέρες μετά την Πρωτοχρονιά. Λαζαρίνες, το Σάββατο του Λαζάρου στον προαύλιο χώρο του ναού του Αγίου Γεωργίου. Κόλεντες, το πρωί της παραμονής των Χριστουγέννων, οι κάτοικοι της Κορησού και της Λιθιάς, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ανάβουν μεγάλες φωτιές για να ζεστάνουν τον Χριστό που γεννιέται.

Αθλητισμός

Δόξα Κορησού, ποδοσφαιρική ομάδα με έτος ίδρυσης το 1953 που αγωνίζεται στην Α' Τοπική Κατηγορία. Ακαδημία Δόξας Κορησού, ποδοσφαιρική ομάδα ακαδημιών Κορησού με έτος ίδρυσης 2006 με τμήματα Κ-14,Κ-12.Κ-8,Κ-6. Αθλητικός σύλλογος Κορησού ομάδας μπάσκετ. Ερμής, ιστορικό αθλητικό σωματείο με έτος ίδρυσης το 1930/1931 και χρώμα στολής γαλάζιο και άσπρο. Κυζίκος, ιστορικό αθλητικό σωματείο που ιδρύθηκε από πρόσφυγες Μικρασιάτες. Ονομάστηκε έτσι γιατί στην κωμόπολη μετοίκησαν κάτοικοι από το Βαθύ (τουρκικά: Feti, μεταγενέστερα Turan) της Κυζικηνής χερσονήσου, παραλιακού οικισμού της Μικράς Ασίας, κοντά στην Αρτάκη.

Προσωπικότητες

Όσιος Διονύσιος εκ Κορησού (1316 - 25 Φεβρουαρίου 1388), μοναχός και κτήτορας της Μονής Αγίου Διονυσίου. Η μνήμη του εορτάζεται στις 25 Ιουνίου. Όσιος Θεοδόσιος (1300-1391), ηγούμενος της μονής Φιλοθέου Αγίου Όρους και της μονής Αγίου Γεωργίου των Μαγγάνων Κωνσταντινουπόλεως, μητροπολίτης Τραπεζούντας και αδελφός του Οσίου Διονυσίου. Η μνήμη του εορτάζεται στις 11 Ιανουαρίου. Άγιος Ἰακώβος Νεομάρτυρας εκ Καστορίας ( -1520), νεομάρτυρας της Ορθόδοξης Εκκλησιάς, του οποίου η μνήμη του τιμάται την ημέρα του μαρτυρίου του, στις 1 Νοεμβρίου. Παύλος Ιωάννου (1824 - 1897), καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αλέξανδρος Αναστασιάδης, οπλίτης μακεδονομάχος. Αναστάσιος Παπαφιλίππου, δάσκαλος στο Πισοδέρι Φλώρινας, Πράκτορας Γ' και μακεδονομάχος. Αναστασία Τσιφόρα, δασκάλα και πράκτορας Γ' τάξης κατά τον Αγώνα. Αργύριος Μιχόπουλος, όντας πολύ μικρός, έφυγε να πολεμήσει στο σώμα του καπετάν Μακρή. Βασίλειος Τσούγκαρης, οπλίτης κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα. Ευδοκία Χρηστίδου, κάτοικος που συνέβαλε στην ανακατάληψη του ναού του Αγίου Γεωργίου. Ιωάννης Σιώμος (1835/1836;-1890), γιατρός, αγωνιστής, ιδρυτικό μέλος της Εθνικής Κίνησης. Ιωάννης Τσόπρας - Τζέζος, συνεργάτης του ηγουμένου Γρηγορίου Διαμαντίδη και οδηγός των Μακεδονομάχων. Κωνσταντίνος Τσιούλκας (1876-1915), διδάσκαλος, συγγραφέας και ερευνητής. Νικόλαος Αντωνίου, πράκτορας Α' τάξης και μέλος της τοπικής Εθνικής Επιτροπής. Νικόλαος Στυλιάδης, συνεργάτης του καπετάν Βαγγέλη από το Στρέμπενο.

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Α. Βήτα, Η Ελληνική Παιδεία Στην Κορησό, Σύλλογος Απανταχού Κορησιωτών Θεσσαλονίκης "Ο Άγιος Γεώργιος", εκδ. Αμφιτρίτη, Θεσσαλονίκη, 1992 Π. Χρηστίδης και Ν. Δασκαλάκης, Σύλλογος Απανταχού Κορησιωτών Θεσσαλονίκης "Ο Άγιος Γεώργιος", Ο Σύλλογος, η Κορησός, η Θεσσαλονίκη, ο κόσμος όλος 100 χρόνια μαζί – 100 χρόνια δράση, Θεσσαλονίκη, 1996 Νικόλαος Γ. Δασκαλάκης, Η Κορησός : στη διαδρομή του χρόνου, Θεσσαλονίκη, 2006, σσ. 703 Νικόλαος Γ. Δασκαλάκης, Εμπορικός και επαγγελματικός οδηγός των όπου γής κορησωτών, Θεσσαλονίκη, 1992

Φωτογραφίες

Δείτε επίσης

Μονή Αγίου Νικολάου Τσιριλόβου Μονή Αγίων Αναργύρων Μελισσοτόπου Καστοριάς

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αρχείο επιγραφών

Ιστοσ. Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών-Πανδέκτης, ΕΑΜ 191: Επιτύμβιο της Κερτίμμας της Κίλλης Ιστοσ. Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών-Πανδέκτης, ΕΑΜ 197: Επιτύμβιο του Αλεξάνδρου

Διάφορα

Ιστοσελίδα Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς, Τουριστικός Οδηγός: Διαδρομές: Κορησός-Κλεισούρα Ιστολόγιο Κορησός

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

Μουσικό Οδοιπορικό, Καστοριά-Κλεισούρα-Κορησός-Ραγκουτσάρια, Επιμέρους θέμα: Τo Καρναβάλι της Κορησού.(Χρονολογία Παραγωγής/Πρώτης Εκπομπής: Τετάρτη, 1 Ιανουαρίου 1997) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)