Πληροφορίες
Ο Βλαχορράπτης (σημερινή ονομασία Μάραθα, παλαιότερη ονομασία Βλαχορράφτι) είναι χωριό στον νομό Αρκαδίας. Διοικητικά υπάγεται στην δημοτική ενότητα Γόρτυνος του Δήμου Μεγαλόπολης, της Περιφερειακής Ενότητας Αρκαδίας που βρίσκεται στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”. Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, ο Βλαχορράπτης ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Μάραθα, του πρώην Δήμου Γόρτυνος. Το 1836 το Βλαχορράφτι υπήρξε έδρα του δήμου Μαραθαίας ενώ το 1841 ο οικισμός αποσπάται από το δήμο Μαραθαίας και προσαρτάται στο δήμο Γόρτυνος. Το 1940 το όνομα του οικισμού διορθώνεται σε Βλαχορράπτης. Το 2002 ο οικισμός μετονομάζεται στο σημερινό του όνομα Μάραθα. Στην απογραφή του 2001 είχε πληθυσμό 101 κατοίκων ενώ στην απογραφή του 2011 αριθμούσε 44 κατοίκους.
Ο οικισμός
Είναι χτισμένος σε καταπράσινη πλαγιά μεταξύ των λόφων Κούνιες, Λακκώματα, Άγιος Γεώργιος. Τα πετρόχτιστα σπίτια του είναι θαυμάσια δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Τα περισσότερα είναι ανακαινισμένα και το χωριό έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός. Αποτελεί ένα από τα γραφικότερα χωριά της Γορτυνίας. Μέσα στο χωριό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκκλησίες Αγία Τριάδα (ο ενοριακός ναός του χωριού, έργο Λαγκαδινών μαστόρων) και ο 'Αγιος Δημήτριος καθώς και το λαογραφικό μουσείο που στεγάζεται στο ανακαινισμένο παλιό Δημοτικό σχολείο.
Ιστορική αναδρομή
Αν και το σημερινό χωριό ιδρύθηκε γύρω στα 1600 μ.Χ. από ένα ράφτη (έτσι προέκυψε και το όνομα του χωριού), η περιοχή είχε κατοικηθεί από την αρχαιότητα. Ο περιηγητής Παυσανίας, αφήνοντας τον Βουφάγο ποταμό τράβηξε για τα αρχαία Μάραθα: "Ιόντι δε από του ποταμού (Βουφάγου) των πηγών, πρώτα μεν σε εκδέξεται Μάραθα χωρίον, μετά δε αυτό Γόρτυς, κώμη τα επ’ εμού, τα δε έτι αρχαιοτέρα πόλις" (μετάφραση: προχωρώντας απ’ τις πηγές του ποταμού Βουφάγου θα συναντήσεις πρώτα το χωριό Μάραθα και μετά απ’ αυτό τη Γόρτυνα, που σήμερα είναι κώμη, ενώ παλιότερα ήταν πόλη).Τα Μάραθα του Παυσανία ταυτίζονται με την τοποθεσία «Μαραθιά», του Βλαχορράπτη, κοντά στον Κουλιδά και τον Αλφειό, όπου υπάρχουν σκόρπιες πελεκητές πέτρες και ίχνη παλαιών κτισμάτων. Στο ύψωμα του Αγίου Νικολάου υπάρχουν τμήματα αρχαίων οχυρωματικών έργων, πιθανώς χρησιμοποιούνταν για την προστασία της αρχαίας Γόρτυνας. Εκεί σήμερα βρίσκεται και το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Το αρχαίο φρούριο επί του υψώματος του Αγίου Νικολάου είναι χαρακτηρισμένο ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Από τον κάμπο της περιοχής περνούσαν αρχαίοι δρόμοι, η 5η Μυκηναϊκή οδός που αργότερα ονομάστηκε από τους Ρωμαίους κατακτητές σε 84η Ρωμαϊκή οδός. Ο Βλαχορράπτης ανέδειξε πολλούς διαπρεπείς άνδρες στο χώρο της Εκκλησίας, των γραμμάτων και του εμπορίου. Από το Βλαχορράπτη κατάγονται οι αδελφοί Αγγελόπουλοι.
Αξιοθέατα
Το σύνολο των σπιτιών του αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της Αρκαδικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Μερικά από τα αξιοθέατα του Βλαχορράπτη είναι τα ερείπια του Αρχαίου κεντρικού ομώνυμου οικισμού, η Μεταβυζαντινή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου και το Λαογραφικό τοπικό Μουσείο. Οι Λαγκαδινοί μάστορες που έφτιαξαν την Αγία Τριάδα στο Βλαχορράπτη, έφτιαξαν και το μονότοξο γεφύρι του Κούκου στον Αλφειό ποταμό, στη θέση "Τρία αλώνια", που βρίσκεται μόλις 4 χιλιόμετρα έξω από το χωριό. Το γεφύρι είναι κατασκευασμένο στο πιο στενό βραχώδες πέρασμα και ένωνε τη Γορτυνία με την Ολυμπία σε ένα ιδιαίτερα δύσβατο σημείο, προσφέροντας εύκολη διέλευση στους κατοίκους. Είναι έργο του 1880 και έχει ύψος 34 μέτρα. Η κατασκευή του ήταν μία μηχανική πρόκληση, αφού για να χτιστεί έπρεπε να κρεμαστούν οι μάστορες με δίχτυα πάνω από το ποτάμι. Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο.
Σήμερα
Το χωριό σήμερα αποτελεί πολύ καλή βάση εναλλακτικού τουρισμού, αφού η πρόσβαση στα ποτάμια και φαράγγια της περιοχής (Αλφειό και Λούσιο) είναι ιδιαίτερα εύκολη. Στις 16 Αυγούστου κάθε χρόνο γίνεται στο χωριό η γιορτή του Τσοπάνη με παραδοσιακό φαγητό και μουσική.
Πρόσωπα με καταγωγή από το Βλαχορράφτη
Οικογένεια Αγγελόπουλου, επιχειρηματίες Γιάννης Παπαθανασίου, υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών της Ελλάδας
