Ο Στέλιος Καζαντζίδης (Νέα Ιωνία Αττικής, 29 Αυγούστου 1931 - Αθήνα, 14 Σεπτεμβρίου 2001) ήταν Έλληνας λαϊκός τραγουδιστής. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες ενώ κατά γενική ομολογία είναι ο γεννήτορας του λαϊκού τραγουδιού από το 1950 και μετά. Για πολλούς η φωνή του υπήρξε η σπουδαιότερη που ανέδειξε ποτέ το ελληνικό τραγούδι.

Πρώτα χρόνια

Γεννήθηκε το 1931 στη Νέα Ιωνία Αττικής. Ήταν γιος του Χαράλαμπου Καζαντζίδη με καταγωγή από τα Κοτύωρα του Πόντου και της Γεσθημανής (Χατζίδαινας) με καταγωγή από την Αλάγια της νοτιοδυτικής Μικράς Ασίας. Ο πατέρας του υπήρξε χτίστης στο επάγγελμα και στα χρόνια της κατοχής οργανώθηκε στις τάξεις του ΕΛΑΣ και δούλεψε για την Επιμελητεία του Αντάρτη (ΕΤΑ). Στα χρόνια του εμφυλίου δολοφονήθηκε από παρακρατικούς αντικομμουνιστές. Ο έφηβος Καζαντζίδης (14 ετών) αναγκάστηκε να εργαστεί σε διάφορες δουλειές. Ο πρώτος άνθρωπος που εκτίμησε τη φωνή του ήταν κάποιο αφεντικό του, που καθώς τον άκουσε την ώρα της δουλειάς στο εργοστάσιο Έσπερος το 1949, του χάρισε μια κιθάρα. Δάσκαλος του Στέλιου υπήρξε ο Στέλιος Χρυσίνης, ένας τυφλός συνθέτης. Ο Μάνθος Βενέτης άκουσε από τον δρόμο τον νεαρό Στέλιο να τραγουδάει στο δωμάτιο του στην οδό Αλαϊας και εντυπωσιάστηκε. Ο Καζαντζίδης αρχίζει να εμφανίζεται σε μικρά μαγαζιά της εποχής.

Σταδιοδρομία

Έναρξη

Το 1952, ο Καζαντζίδης κάνει το δισκογραφικό ντεμπούτο του με ένα τραγούδι του Απόστολου Καλδάρα. Το τραγούδι αυτό έφερε τον τίτλο "Για μπάνιο πάω". Ήταν ένα τραγούδι γραμμένο για τον καύσωνα που επικρατούσε εκείνο το καλοκαίρι στην πρωτεύουσα. Εδώ φαίνονταν και οι έντονες επιρροές του Καζαντζίδη από τον Πρόδρομο Τσαουσάκη. Ακολουθούν τραγούδια όπως "Ενας μάγκας στον Βοτανικό", "Δεν θέλω το κακό σου (οι βαλίτσες)", "Τέτοια κούκλα και τσαχπίνα", ¨Απόψε φίλα με", "Η κοινωνία", "Ασπρο πουκάμισο", "Θεσσαλονίκη μου" κ.α. που γίνονται μεγάλες επιτυχίες και το φαινόμενο Καζαντζίδης αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά. Διαχρονικές θεωρούνται οι συνεργασίες με Χιώτη, Μητσάκη, Τσιτσάνη, Δερβενιώτη, Καλδάρα κ.α. ενώ σημαντικός είναι και ο αριθμός δικών του συνθέσεων. Από το 1953 ως το 1957 ήταν αρραβωνιασμένος με την Καίτη Γκρέυ. Την ίδια χρονιά γνώρισε την Μαρινέλλα (Κυριακή Παπαδοπούλου) στην Θεσσαλονίκη και της πρότεινε να κατέβουν στην Αθήνα ως ντουέτο.

Πρώτη διαμάχη με την Columbia

Το 1959 ξέσπασε δικαστική διαμάχη του Καζαντζίδη με την δισκογραφική εταιρεία Columbia, με αφορμή τις πωλήσεις δίσκων. Χαρακτηριστικά, ο δίσκος "Μαντουμπάλα/Δυο πόρτες έχει η ζωή" έκανε πωλήσεις που έφτασαν τις 100.000, όταν δεν υπήρχαν ούτε 40.000 πικάπ στην Ελλάδα. Η Λίτσα Διαμάντη έχει αναφέρει πως ο κόσμος πρώτα αγόραζε τον δίσκο και μετά το πικάπ. Παρά τις χωρίς προηγούμενο πωλήσεις και τη στιγμή που η εταιρεία έβγαζε εκατομμύρια από το συγκεκριμένο δισκάκι, ο ίδιος ο τραγουδιστής πήρε λιγότερες από 1.000 δραχμές. Αυτό συνέβη καθώς οι τραγουδιστές τότε πληρώνονταν ένα εφάπαξ ποσό για τον κάθε δίσκο και δεν λάμβαναν ποσοστά από τις πωλήσεις. Στον Καζαντζίδη χρωστούν πολλά οι σύγχρονοι τραγουδιστές, αφού πρώτος αυτός διεκδίκησε για τον κλάδο του ποσοστά και η προσπάθειά του είχε θετικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τον Γιώργο Ζαμπέτα, με μια κίνηση ο Καζαντζίδης "καθάρισε για όλο το σινάφι". Ήταν η εποχή που η Κολούμπια χρησιμοποιούσε ως ηχητικό της σήμα το εμβληματικό "Συννεφιασμένη Κυριακή". Ο Τάκης Β.Λαμπρόπουλος, νεαρός τότε διευθυντής της Columbia παραδέχτηκε στο Β' πρόγραμμα της Ερα το 2018 πως ο Καζαντζίδης υπήρξε ο πιο εμπορικός καλλιτέχνης της εταιρίας, και πως το μεγαλύτερο λάθος της ζωής του ήταν πως τον άφησε να φύγει από αυτήν. Η περίοδος 1960-1965 είναι η πιο γόνιμη εποχή του Στέλιου Καζαντζίδη. Πέρα από τις εμφανίσεις του σε θέατρα και ταινίες, και εκτός από τις κλασικές συνεργασίες με λαϊκούς συνθέτες, σημαντικές είναι και οι συνεργασίες με τους Θεοδωράκη, Χατζιδάκι,Λεοντή κ.α. Ο Καζαντζίδης υπήρξε συν τοις άλλοις και ένας από τους πρωτεργάτες του λεγόμενου έντεχνου τραγουδιού. Το 1964 υπέγραψε συμβόλαιο στην εταιρεία "Μίνως Μάτσας και Υιός", η οποία αποτελούσε συνέχεια της "Odeon - Parlophone" του Μίνωα Μάτσα. Την ίδια χρονιά παντρεύτηκε τη Μαρινέλλα και ήταν ζευγάρι ως το 1966, όταν αποφάσισε να σταματήσει τις ζωντανές εμφανίσεις του. Μετά την φυγή του Καζαντζίδη από την Columbia, η εταιρεία άρχισε να επανακυκλοφορεί παλαιότερες ηχογραφήσεις του με την επωνυμία "Regal", σε πολύ χαμηλές τιμές. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την αντίδραση της Mίνως, και το θέμα έφτασε στα δικαστήρια. Το δικαστήριο τελικά αθώωσε την Columbia, καθώς έκρινε πως δεν υπήρχε πρόθεση δυσφήμισης.

Αποχώρηση από το πάλκο

Τον Οκτώβριο του 1965 ο Καζαντζίδης με τον ποδοσφαιριστή Μίμη Παπαϊωάννου έφτασαν στη Γερμανία για συναυλίες. Η υποδοχή που τους επιφύλαξαν οι ομογενείς ήταν συγκινητική. Μαζί τους ο νεαρός -τότε- δεξιοτέχνης του μπουζουκιού Χρήστος Νικολόπουλος. Την ίδια περίοδο ο Καζαντζίδης και ο Χρήστος Κολοκοτρώνης (μουσική και στίχους αντίστοιχα) δημιούργησαν τον ύμνο της ΑΕΚ που ερμήνευσε ο Παπαϊωάννου: "Νικήστε, νικήστε". Ακολούθησε μια περιοδεία στην Αμερική στην οποία ο Καζαντζίδης με την Μαρινέλλα εμφανίστηκαν στο θρυλικό Carnegie Hall της Νέας Υόρκης. Σύμφωνα με διηγήσεις, κανένας άλλος τραγουδιστής πλην του Φρανκ Σινάτρα δεν είχε ξαναπεράσει τις πύλες του θεάτρου αυτού. Το 1966, στην πιο μεστή στιγμή της καριέρας του ο Καζαντζίδης πήρε τη μεγάλη απόφαση να σταματήσει τις ζωντανές εμφανίσεις σε κέντρα, στάση που τήρησε για το υπόλοιπο της ζωής του. Αιτία ήταν η αποστροφή του για την κατάσταση που επικρατούσε στα νυχτερινά μαγαζιά. Ο Καζαντζίδης επεδίωκε να κρατάει χαμηλά τις τιμές και να ελέγχει την ποιότητα του φαγητού και των ποτών ώστε να μην γίνεται ασυδοσία. Χαρακτηριστικά η Μαρινέλλα αναφέρει πως μόνο στο μαγαζί που ο Καζαντζίδης δούλευε απαγορευόταν (από τον ίδιο φυσικά) οι τραγουδίστριες να κάθονται στα τραπέζια των εύρωστων οικονομικά πελατών. Η αποχώρηση του Καζαντζίδη από το πάλκο, «...αποτελεί την πιο δραματική μορφή σιωπηλής διαμαρτυρίας απέναντι σε ένα αμείλικτο σύστημα διαπλοκής από νεόπλουτους θαμώνες, αφεντικά της δισκογραφίας και μπράβους της νύχτας...».

Δικτατορία

Το 1967 αποφασίζει να αποσυρθεί προσωρινά από τη δισκογραφία. Στόχος του ήταν να δημιουργήσει μία δική του ανεξάρτητη εταιρεία, με την επωνυμία "Standard" αλλά σύμφωνα με τα λεγόμενά του, τα κατεστημένα συμφέροντα και η λογοκρισία στα χρόνια της δικτατορίας δεν τον άφησαν. Από την επιτροπή λογοκρισίας κόπηκε το 90% των τραγουδιών με βαρύ περιεχόμενο και μάλιστα τραγούδια όχι πολιτικά αλλά λαϊκά και ερωτικά. Στην προσπάθειά του να επιστρέψει στην δισκογραφία, το 1968 συνεργάστηκε με την εταιρεία Philips όπου με β' φωνή την Μαρινέλλα έβγαλαν μερικά 45άρια (Ενα ρεμάλι του Πειραιά, Στα βράχια της Πειραϊκής κλπ). Αυτό οδήγησε την Mίνως σε προσφυγή στα δικαστήρια, αξιώνοντας την επιστροφή του. Το δικαστήριο δικαίωσε την προσφυγή και ο Καζαντζίδης επέστρεψε στην Mίνως, η δε Μαρινέλλα παρέμεινε τελικά στην Philips και χώρισαν οριστικά οι δρόμοι τους. Πολλά χρόνια αργότερα, το 1988 συνέβη και το εξής παράδοξο: Ο Στέλιος έφυγε προς την Philips/Polygram για να βρει την Μαρινέλλα και εκείνη έφυγε προς την Μιnoς για να βρει τον Στέλιο! Το 1970 τραγούδησε δύο τραγούδια του Μάνου Λοΐζου σε δίσκο 45 στροφών, τα "Όταν Βλέπετε Να Κλαίω" και "Το Μερτικό Μου Απ' τη Χαρά" ενώ κυκλοφόρησε και ο δίσκος "Ενα Γράμμα". Το 1972 βγήκε ο δίσκος "Γυρισμός" με τραγούδια των Δερβενιώτη,Βίρβου,Καλδάρα κ.α. που περιελάμβανε και το τραγούδι "ο Μπάρμπα-Γιάννης" που γράφτηκε από τον Πυθαγόρα για τον θάνατο του Γιάννη Παπαϊωάννου. Το 1973 ο Άκης Πάνου συνέθεσε 6 τραγούδια για τον Στέλιο Καζαντζίδη, που κυκλοφόρησαν στο δίσκο "Η Ζωή Μου Όλη" την επόμενη χρονιά. Το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου ήταν κατά ομολογία του ίδιου του Καζαντζίδη το αγαπημένο του τραγούδι.Το 1974 κυκλοφόρησε το άλμπουμ "Στην Ανατολή", σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη που ηχογραφήθηκε στον Καναδά. Περιελάμβανε σπουδαία τραγούδια, όπως τα "Άπονες Εξουσίες", Τα παραθύρια ορθάνοιχτα, "Στην Ανατολή". Ο δίσκος σύμφωνα με τον Πάνο Γεραμάνη μποϋκοταρίστηκε. Η Βρετανική Guardian έχει ασχοληθεί με ένα εκτενές αφιέρωμα στον Καζαντζίδη. Ενδεικτικά: "Στα χρόνια της χούντας των Συνταγματαρχών (1967 – 74) το καθεστώς τιμώρησε μόνο τον Καζαντζίδη επιβάλλοντάς του φόρους. Σταμάτησε τη δισκογραφία μεταξύ 1975 και 1987, εγκλωβισμένος σε μια δυσάρεστη επαγγελματική συμφωνία. Παρόλα αυτά παρέμεινε δημοφιλής, κυρίως στους Έλληνες της διασποράς...".

Διαμάχη με την Minos και απουσία από τη δισκογραφία (1976-1987)

Το Νοέμβριο του 1975 κυκλοφόρησε το "Υπάρχω". Ο δίσκος είχε τεράστια επιτυχία και ξεχώριζαν τραγούδια όπως το ομώνυμο τραγούδι που σήμερα είναι από το πιο γνωστά του Χρήστου Νικολόπουλου, το " Κάτω Από Το Πουκάμισό Μου" οι "Αισθηματίες" κ.α. Ο δίσκος περιείχε και το τραγούδι "Έφυγες Μ' Έναν Άλλονε" σε μουσική του Ιωάννη Τατασόπουλου και σε στίχους του Νίκου Ρούτσου. Ακολουθεί μια άκρως πετυχημένη εμφάνιση του Καζαντζίδη στην Ερτ όπου σύμφωνα με μαρτυρίες οι δρόμοι ήταν έρημοι καθώς την παρακολούθησε όλη η Ελλάδα. Η εκπομπή έκλεινε με ένα απόσπασμα από τις πρόβες τους, που έδειχνε πως συνέθεταν μαζί τα τραγούδια. Το 1976 αποχώρησε για τις Ηνωμένες Πολιτείες, στις οποίες σκόπευε να μείνει μόνιμα, και παντρεύτηκε για δεύτερη φορά, την Τόνια Κωνσταντουλάκη, οµογενή από την Κάλυµνο. Στην Αμερική ο Καζαντζίδης είχε ζητήσει με αλληλογραφία να πραγματοποιηθεί ένας δίσκος (πιθανός τίτλος Γύφτος Λαός) αίτημα που απορρίφθηκε από την Μίνως. Στην Νέα Υόρκη συνάντησε τον Άρη Σαν, φίλο από την Καλαμάτα που ασχολούνταν με μουσική και clubs. Πιθανολογείται πως ο Καζαντζίδης, τιμής ένεκεν έκανε μερικές Guest εμφανίσεις στο κλαμπ-κέντρο "Sirocco" στο οποίο σύχναζαν ομογενείς και αστέρες του κινηματογράφου όπως ο Άντονυ Κουίν κ.α. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1978 γνώρισε την Βάσω Κατσαβού, μια καθημερινή γυναίκα και εργάτρια στο επάγγελμα και παντρεύτηκαν το 1982.. Κουμπάρος ήταν ο συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός. Το 1979-80, ο στιχουργός Μανώλης Ρασούλης σε συνεργασία με άλλους καλλιτέχνες συγκέντρωναν υπογραφές με στόχο την αποδέσμευση του τραγουδιστή. Ισχυρίζονταν πως η σύμβαση ήταν τριετής ενώ η Μίνως πως ήταν επ' αορίστου χρόνου. Παράλληλα, μια επιτροπή αποτελούμενη από τους Μάνο Λοϊζο, Χρήστο Λεοντή, Λευτέρη Παπαδόπουλο κ.α. επισκέφτηκε τον Καζαντζίδη στο σπίτι του με σκοπό να βρούν όλοι μαζί μια κοινώς αποδεκτή λύση. Ο Καζαντζίδης πρότεινε να δώσει δύο δίσκους στην εταιρία δίχως να αξιώσει ποσοστά ώστε να τον αποδεσμεύσουν. Η προσπάθεια δεν καρποφόρησε.

Επιστροφή στη δισκογραφία

Το 1983 η δημοφιλής τηλεοπτική εκπομπή Ρεπόρτερς της ΕΡΤ με τους δημοσιογράφους Λιάνη, Χαρδαβέλλα και Δημαρά ασχολήθηκε με την προσπάθεια επιστροφής του Καζαντζίδη στη δισκογραφία. Το 1986 ψηφίστηκε διάταξη στη βουλή για τις «συμβάσεις καλλιτεχνών που παρέμειναν ανενεργές επί μία τριετία» οι οποίες «λύνονται αυτομάτως». Ο Καζαντζίδης αποδεσμεύεται από το συμβόλαιό του στη Minos με έναν τελευταίο δίσκο. Πρόκειται για την κυκλοφορία «Ο Δρόμος της Επιστροφής» του 1987. Το 1988 απεβίωσε η μητέρα του, Γεσθημανή. Κυκλοφορεί τον δίσκο "Ελεύθερος" στην Polygram όπου εγκαινιάζει την συνεργασία του με τον Τάκη Σούκα. Πρόκειται για εμβληματικό δίσκο που περιέχει και την ιστορική εκτέλεση Πέτρινα Χρόνια του Σταμάτη Σπανουδάκη. Αμέσως μετά, υπογράφει συμβόλαιο συνεργασίας με την Music Box International (MBI), της οποίας ιδιοκτήτης τότε, ήταν ο Ανδρέας Καϊάφας. Το 1989 κυκλοφόρησε ο δίσκος "Ο,τι Δεν Είπα" με τον οποίο εγκαινιάστηκε το Στούντιο Ν του Χ.Νικολόπουλου. Ακολούθησαν οι χρυσοί δίσκοι "Βραδιάζει", "Ένα Γλέντι Με Τον Στελάρα", "Και Που Θεός", "Τα Βιώματα Μου", "Αφιέρωμα", "Τραγουδώ", "Έρχονται Χρόνια Δύσκολα" ενώ μνημειώδεις είναι και οι ερμηνείες του σε ποντιακά τραγούδια. Το 1999 δώρισε στους σεισμοπαθείς προσωπικά αντικείμενα υψηλής οικονομικής και συναισθηματικής αξίας, σε μια συμβολική κίνηση ελπίζοντας να βρει μιμητές. Ανταποκρίθηκε ο Γιάννης Πάριος. Ο Καζαντζίδης ετοίμαζε έναν δίσκο με τραγούδια των Τ. Σούκα και Θανάση Πολυκανδριώτη αλλά δυστυχώς τον πρόλαβε η ασθένεια. Απεβίωσε στις 14 Σεπτεμβρίου του 2001, σε ηλικία 70 ετών, μετά από πολύμηνη αντιμετώπιση του καρκίνου. Ο Στέλιος Καζαντζίδης είχε αρνηθεί να γίνει η κηδεία του δημοσία δαπάνη. Η ταφή του έγινε στο Νεκροταφείο της Ελευσίνας, ανάμεσα στους τάφους των γονιών του, όπως το επιθυμούσε ο ίδιος, ενώ η κηδεία του εξελίχθηκε σε λαϊκό προσκύνημα. Μέχρι σήμερα ιδρύονται σύλλογοι για αυτόν και πολλοί δρόμοι φέρουν το όνομα του. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, τραγούδησε δημιουργίες μεγάλων συνθετών (Μάνος Χατζιδάκις, Άκης Πάνου, Γιάννης Παλαιολόγου, Απόστολος Καλδάρας, Μανώλης Χιώτης, Μίκης Θεοδωράκης, Θοδωρής Δερβενιώτης, Νάκης Πετρίδης, Χρήστος Λεοντής, Τάκης Σούκας, Θανάσης Πολυκανδριώτης, Μπάμπης Μπακάλης, Χρήστος Νικολόπουλος, Γιώργος Μητσάκης, Βασίλης Τσιτσάνης, Σταύρος Ξαρχάκος, Μάνος Λοΐζος, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιώργος Ζαμπέτας κ.ά.) και στιχουργών (Κώστας Βίρβος, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Τάσος Λειβαδίτης, Δημήτρης Χριστοδούλου, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Πυθαγόρας, Σώτια Τσώτου, Χρήστος Κολοκοτρώνης, Ευάγγελος Ατραΐδης, Βάντα Κουτσοκώστα, Νίκος Λούκας, Λευτέρης Χαψιάδης, Χαράλαμπος Βασιλειάδης κ.α.)

Δισκογραφία

Δίσκοι 78/45 στροφών

Την περίοδο 1952-1959 κυκλοφόρησε περισσότερα από 300 δισκάκια στην Columbia. Ακολούθησαν την επόμενη δεκαετία αμέτρητες κυκλοφορίες δίσκων 78 ή 45 στροφών σε διάφορες ετικέτες. Παράλληλα με τους μικρούς δίσκους, τη δεκαετία του 1960 ξεκίνησαν να κυκλοφορούν συλλογές τραγουδιών του σε "μεγάλους" δίσκους 33 στροφών. Ωστόσο, ο πρώτος ολοκληρωμένος δίσκος του Καζαντζίδη, που ηχογραφήθηκε με την προοπτική του μεγάλου δίσκου (και δεν ήταν συλλογή από τραγούδια που είχαν ήδη κυκλοφορήσει στις 45 στροφές ή συμμετοχή σε δίσκο τρίτου), ήταν η «Ανατολή» του Μίκη Θεοδωράκη το 1974.

Προσωπικοί δίσκοι / συλλογές

1964 - Καζαντζίδης, Μαρινέλλα - Μεγάλες Επιτυχίες (Odeon) 1965 - The Voice Of Stelios Kazantzidis (Nina) 1965 - Στέλιος Καζαντζίδης Νο. 2 (Columbia) 1965 - Στέλιος Καζαντζίδης (Odeon) 1965 - Τραγουδήστε Μαζί Μου (Odeon) 1967 - Αναπολώντας Με Το Στέλιο Καζαντζίδη (Nina) 1968 - Καζαντζίδης, Μαρινέλλα - Καζαντζίδης Μαρινέλλα (Philips) 1968 - Kazantzides (Odeon) 1968 - Στέλιος Καζαντζίδης (Odeon) 1968 - Καζαντζίδης (Regal) 1969 - Νυχτερίδες Κι Αράχνες (Odeon) 1970 - Sing Greek Songs (Nina) 1970 - Ένα Γράμμα (Minos) 1970 - Η Στεναχώρια Μου (Minos) 1970 - Καζαντζίδης Μαρινέλλα (Sonora) 1971 - Καζαντζίδης Νο. 3 (Regal) 1971 - Στιγμές (Margophone) 1972 - Γυρισμός (Minos) 1972 - Καζαντζίδης Νο. 4 (Regal) 1973 - Γυάλινος Κόσμος (Minos) 1973 - Το Δρομολόϊ Της Ζωής (Margophone) 1974 - Στην Ανατολή (Minos) 1974 - Καζαντζίδης Νο. 5 (Regal) 1974 - Η Ζωή Μου Όλη (Minos) 1975 - Ο Καζαντζίδης Και Τα Ρεμπέτικα (Columbia) 1975 - Υπάρχω (Minos) 1976 - Στέλιος Καζαντζίδης Νο. 6 (Regal) 1976 - Στέλιος Καζαντζίδης Νο. 7 (Regal) 1977 - Καινούργιοι Κόσμοι (Minos) 1977 - Ο Καζαντζίδης Σε Δημοτικά Τραγούδια (Regal) 1977 - Στέλιος Καζαντζίδης Νο. 8 (Regal) 1978 - 14 Χρυσές Επιτυχίες (Columbia) 1978 - 14 Χρυσές Επιτυχίες Νο. 2 (Columbia) 1978 - Μοναξιά Μου (Philips) 1978 - Ο Καζαντζίδης Τραγουδάει Βίρβο (Margophone) 1978 - Τα Καλύτερά Μου Τραγούδια Νο. 1 (Standard) 1979 - Τα Καλύτερά Μου Τραγούδια Νο. 2 (Standard) 1980 - Ο Καζαντζίδης Τραγουδά Πυθαγόρα (Regal) 1980 - Τα Τραγούδια Της Ανατολής (Regal) 1981 - Στέλιος Καζαντζίδης 1953-1960 (Regal) 1981 - Στέλιος Καζαντζίδης 1961-1963 (Regal) 1982 - 15 Μεγάλες Επιτυχίες (Minos) 1982 - Ο Καζαντζίδης Τραγουδά Μπακάλη (Odeon) 1982 - Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του (Columbia) 1984 - Ανέκδοτα Τραγούδια Στις 33 Στροφές (Regal) 1984 - Ο Καζαντζίδης Τραγουδά Τσιτσάνη (Columbia) 1985 - Για Πάντα Νο. 1 (1952-1963) (Columbia) 1985 - Μια Γυναίκα Έφυγε (Minos) 1986 - Για Πάντα Νο. 2 (1952-1963) (Minos) 1986 - Μπιθικώτσης, Καζαντζίδης - Μαζί (Regal) 1987 - Ο Δρόμoς Της Επιστροφής (Minos) 1988 - Ελεύθερος (Polydor) 1988 - Καζαντζίδης (Κασετίνα Με 10 Δίσκους) (Columbia) 1988 - Τώρα (Minos) 1988 - Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του (Minos) 1989 - Ό,Τι Δεν Είπα (MBI) 1990 - Ανέκδοτα Τραγούδια Στις 33 Στροφές (Minos) 1991 - Εξ Ανατολών Προς Δυσμάς (Columbia) 1991 - Τα Λαϊκά Του Στέλιου Καζαντζίδη (MBI) 1991 - Καζαντζίδης Μαρινέλλα - Τα Τραγούδια Της Αμερικής (MBI) 1991 - Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του (Minos) 1991 - Οι Μεγαλύτερες Επιτυχίες Του Νο. 2 (Minos) 1992 - Αυτή Είναι Η Ζωή Μου / 40 Χρονια Τραγουδι (Minos) 1992 - Βραδιάζει... (MBI) 1993 - Οι Πρώτες Αυθεντικές Εκτελέσεις (Minos) 1993 - Ένα Γλέντι Με Τον Στελάρα (Ζωντανή Ηχογράφηση) (MBI) 1993 - Καζαντζίδης, Μαρινέλλα - Μεγάλες Ερμηνείες (Philips) 1994 - Δισκογραφία Τσιτσάνη 10: Καζαντζίδης (Columbia) 1994 - Και Πού Θεός (MBI) 1994 - Τα Πορτρέτα Της MINOS-EMI 4 (Minos) 1995 - Οι Μεγάλες Επιτυχίες (Mercury) 1995 - Τα Βιώματά Μου (MBI) 1996 - Αφιέρωμα (MBI) 1996 - Μεγάλες Επιτυχίες Νο. 1 (MBI) 1996 - Μεγάλες Επιτυχίες Νο. 2 (MBI) 1996 - Μέσα Από Τις 45 Στροφές (AM) 1996 - Τα Πρώτα Μου Τραγούδια 1960-1968 (Mercury) 1996 - Τραγούδια Από Τις 45 Στροφές (EMI) 1997 - 12 Ερωτικές Στιγμές (AM) 1997 - Τραγούδια Από Τις 45 Στροφές Νο. 2 (EMI) 1997 - Τραγουδώ (MBI) 1998 - Τα Ζεϊμπέκικα Του Στέλιου (AM) 2000 - Τραγούδια Από Τις 45 Στροφές Νο. 3 (EMI) 2000 - Τα Ποντιακά (MBI) 2000 - Η Ζωή Μου Όλη... Ένα Τραγούδι (Κασετίνα 11 Δίσκων) (MBI) 2000 - Έρχονται Χρόνια Δύσκολα (MBI)

Συμμετοχές

1961 - Πολιτεία Α' - Πολιτεία Β' (Μίκη Θεοδωράκη) (Minos) 1961 - Ρετσίνα Και Μπουζούκι (Columbia) 1963 - Δημοτικά Νο. 1 (Columbia) 1963 - Μίκης Θεοδωράκης Νο. 1 (Columbia) 1964 - Κώστας Βίρβος Νο. 1 (Odeon) 1964 - Μίκης Θεοδωράκης (Columbia) 1964 - Ρετσίνα Και Μπουζούκι No. 2 (Columbia) 1965 - Καταχνιά (Χρήστου Λεοντή - Κώστα Βίρβου) (Odeon) 1965 - Μάνος Χατζιδάκις: Πρώτη Εκτέλεση (Columbia) 1965 - Συννεφιασμένη Κυριακή (Βασίλη Τσιτσάνη) (Columbia) 1965 - Ρετσίνα Και Μπουζούκι Νο. 3 (Columbia) 1965 - Τραγούδια Της Ξενητειάς (Θόδωρου Δερβενιώτη - Κώστα Βίρβου) (Odeon) 1967 - Χρυσός Δίσκος (Grecophon) 1970 - Καζαντζίδης - Πόλυ Πάνου - Καίτη Γκρέϋ (Sonora) 1974 - Αλήθειες (Odeon) 1975 - Ρεμπέτικη Ιστορία Νο. 3 (Regal) 1976 - Πολιτεία (Μίκη Θεοδωράκη) (Columbia) 1982 - Τα Σήμαντρα (Roma) 1984 - Θεόδωρος Δερβενιώτης: 30 Χρόνια (Regal) 1985 - Ο Λαϊκός Κινηματογράφος (Regal) 1985 - Η Συναυλία Στο Κεντρικόν (Philips) 1985 - Συναυλία Στο Κεντρικόν/Ορφέα (Philips) 1988 - Ο Γιάννης Μαρκόπουλος Στον Ελληνικό Κινηματογράφο (Minos) 1990 - Ελληνικός Κινηματογράφος Νο. 1 (EMI) 1993 - Η Ελλάδα Του Στέλιου Και Του Στράτου (EMI) 1992 - Τα Τραγούδια Δεν Παλιώνουν (AM) 1992 - Ζεϊμπέκικα (AM) 1993 - Τα Τσιφτετέλια Του Στέλιου Και Του Μανώλη (EMI) 1993 - O Κύριος Μητσάκης (Wea) 1993 - Τα Αηδόνια Του Πόντου (MBI) 1994 - Άπονες Εξουσίες (MBI) 1994 - Συναπάντεμαν (MBI) 1995 - Στην Ελλάς Του 2000 (Wea) 1997 - Ποντιακή Ραψωδία (Vasipap) 1997 - Πατρίδα Μ' Αραεύω 'Σε (MBI)

Κινηματογράφος

O Στέλιος Καζαντζίδης εμφανίστηκε στις ταινίες:

1960 - Η Κυρία Δήμαρχος (Ροβήρος Μανθούλης) 1962 - Κλάψε Φτωχή Μου Καρδιά (Κώστας Στράντζαλης) 1965 - Παίξε Μπουζούκι Μου Γλυκό (Κώστας Στράντζαλης) 1965 - Αφήστε με να Ζήσω (Ανδρέας Κατσιμητσούλιας) 1965 - Οι Αδίστακτοι (Ντίνος Κατσουρίδης) 1965 - Προδομένη (Χρήστος Κυριακόπουλος) 1965 - Η Τιμωρία (Ανδρέας Κατσιμητσούλιας σε σενάριο Πυθαγόρα) 1965 - Οι Καταφρονεμένοι (Νίκος Βαρβέρης σε σενάριο Πυθαγόρα) 1965 - Δεν Μπορούν να μας Χωρίσουν (Χρήστος Κυριακόπουλος) 1966 - Έχω Δικαίωμα να σε Αγαπώ (Απόστολος Τεγόπουλος) 1966 - Άγγελοι της Αμαρτίας (Ανδρέας Κατσιμητσούλιας) 1967 - Η Ωρα της Δικαιοσύνης (Α. Κατσιμητσούλιας σε σενάριο Πυθαγόρα) 1967 - Αδικη Κατάρα (Απόστολος Τεγόπουλος) 1967 - Ο Γεροντοκόρος (Ορέστης Λάσκος) 1967 - Σαπίλα και Αριστοκρατία (Κώστας Καραγιάννης) 1968 - Τα Ψίχουλα του Κόσμου (Απόστολος Τεγόπουλος) 1968 - Οι Άνδρες Δε Λυγίζουν Ποτέ (Κώστας Ανδρίτσος) 1968 - Ο Γίγας της Κυψέλης (Κώστας Καραγιάννης) 1970 - Φουκαράδες και Λεφτάδες (Κώστας Καραγιάννης) 1976 - Κραυγή στον Ανεμο / Voice in the Wind (Ερρίκος Ανδρέου) 1981 - Εις Μνήμην Χάρρυ Κλυνν (Πάνος Αγγελόπουλος)

Τραγούδια του Καζαντζίδη που ακούστηκαν σε ταινίες:

1966 - Φτωχογειτονιά αγάπη μου – Προδομένες καρδιές 1971 - Θανάση πάρε το όπλο σου - Ζιγκουάλα 1980 - Παραγγελιά - Ποιος θα με πληροφορήσει 1982 - Summer Lovers - Έψαχνα άδικα να βρω 2003 - The Wire: Season 2 Ε11 (Bad Dreams) - Το ψωμί της ξενιτειάς, Ένα σίδερο αναμμένο 2003 - Σεισμός – Κάποτε κάποια μέρα κ.α. ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΣΤΟΝ ΣΤΕΛΙΟ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗ Γιάννης Πάριος - Ηλιοβασίλεμα (1976) Μαρίζα Κωχ - Νέα Μενεμένη (1977) Χάρις Αλεξίου - Σε πέντε ώρες ξημερώνει Κυριακή (1979) Χάρις Αλεξίου - Παιδιά και εμείς της προσφυγιάς (1980) Δημήτρης Ξανθάκης - Παλιές δόξες (1981) Χάρις Αλεξίου - Γράμμα σου στέλνω θείε μου (1981) Γιάννης Ντουνιάς - Του δεσμού μας το φινάλε (1982) Τζίμης Πανούσης - 10.000 WATT (1986) Χάρρυ Κλυνν - Ο αγώνας τώρα δικαιώνεται (1987) Καίτη Γκρέυ - Οταν ακούω Καζαντζίδη (1990) Μαχαιρίτσας - Η Αλίκη η Μαίριλυν κι εγώ (1991) Αιμιλία Κουγιουμτζή - Κάτι παιδιά (1993) Διονύσης Σαββόπουλος - Μέρες καλύτερες θα έρθουν (1994) Αφροδίτη Μάνου - Στο καφενείο Ελληνικόν (1995) Δήμητρα Παπίου - Αυτή η νύχτα μένει (1999) Θέμης Αδαμαντίδης - Ο Στέλιος του Σεπτέμβρη (2001) Θέμης Αδαμαντίδης - Ολυμπος (2002) Πασχάλης Τερζής - Σεβάς Χανούμ (2002) Μακεδόνας - Η ζωή τραγούδι (2004) Μανώλης Τσεσμετζής - Η μπαλάντα του Στέλιου (2005) Αντώνης Βαρδής - Το βιβλίο (2006) Νότης Σφακιανάκης - Το σύστημα (2006) Αγγελος Παναγάκης - Αχ ρε Στέλιο (2015) Ανδρος Γεωργίου - Στελάρα μου αθάνατε (2016) Γιώργος Ροδακίδης - Αχ Καζαντζίδη (2020)

Αναγνώριση

Σήμερα, το όνομά του φέρουν οδοί στην Θεσσαλονίκη, την Λάρισα, τα Ιωάννινα, την Νέα Αλικαρνασσό, την Κύπρο κ.α.

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

Λεωνίδας Οικονόμου, Στέλιος Καζαντζίδης: Τραύμα και συμβολική θεραπεία στο λαϊκό τραγούδι, εκδόσεις Πατάκης, Αθήνα 2015 Βασίλης Βασιλικός, Στέλιος Καζαντζίδη; 1931-2001, εκδόσεις ΚΨΜ, Αθήνα 2010

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αφιέρωμα στο Στέλιο Καζαντζίδη (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ) ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΙΔΗΣ (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ) Στέλιος Καζαντζίδης 1931 - 2001 | blogspot Πρόσωπα - «Στέλιος Καζαντζίδης, η Άνοδος» (Α' Μέρος) | ertflix Πρόσωπα - «Στέλιος Καζαντζίδης, τα Χρόνια της Σιωπής» (Β' Μέρος) | ertflix Ρεπόρτερς - Στέλιος Καζαντζίδης (1983) | YouTube Μηχανή του χρόνου - Στέλιος Καζαντζίδης (Η ζωή του όλη) | YouTube ΕΡΤ Νέα Ιωνία https://www.youtube.com/watch?v=9dfNxAlMKjs&ab_channel=yiannijovanni Guardian: https://www.theguardian.com/news/2001/sep/18/guardianobituaries2?INTCMP=SRCH