Ο Δανακός είναι ορεινό χωριό στην ανατολική πλευρά της Νάξου σε υψόμετρο 370 - 410 μέτρων, με 108 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Βρίσκεται σε απόσταση 25 χιλιομέτρων από τη Χώρα. Κατά την παράδοση πρόκειται για ένα από τα πιο παλιά χωριά της Νάξου. Ο ιερός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στη Ζωοδόχο Πηγή, ενώ λίγο πιο πάνω είναι η μονή του Φωτοδότη η οποία σήμερα είναι ανακαινισμένη και γιορτάζει στις 6 Αυγούστου με πανηγυρική τελετή. Για το πως προήλθε η ονομασία του, υπάρχουν δύο εκδοχές. Η πρώτη, ότι κατοικήθηκε από τους Δαναούς και η δεύτερη ότι στην περιοχή υπήρχαν πολλά καλάμια (δάναξ). Μάλιστα με αυτά τεχνίτες έφτιαχναν καλαμένιες κατασκευές τις οποίες προμήθευαν όλο το νησί και ίσως όχι μόνο. Το χωριό είναι χτισμένο σε ρεματιά ανάμεσα σε δύο βουνοπλαγιές. Χαρακτηριστικά είναι τα νερά της Βρύσης, τα πλατάνια, οι δρύες και οι καρυδιές. Στην περιοχή καλλιεργούνται πορτοκάλια, μανταρίνια, σύκα, βύσσινα,δαμάσκηνα. Υπάρχουν ακόμη επτά νερόμυλοι που δεν λειτουργούν πια. Οι κάτοικοι ήταν μυλωνάδες,ενώ σήμερα χτίστες της πέτρας, κτηνοτρόφοι, αλλά και φημισμένοι στιχοπλόκοι.Η αφθονία του νερού είναι αφορμή για καλλιέργειες σε κήπους και μπαξέδες για οικιακή παραγωγή. Υπάρχει μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο με 4-6 μαθητές, μίνι μάρκετ, ταβερνάκι .. Σύλλογος των κατοίκων του χωριού είναι ο Σύλλογος Δανακιωτών Νάξου «Η Ζωοδόχος Πηγή» ο οποίος ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες διοργανώνει σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις(συναυλίες, εκθέσεις ζωγραφικής, ποιητικούς αγώνες). Στο Δανακό γεννήθηκε και έζησε η διάσημη αυτοσχέδια ποιήτρια Ειρήνη Χάλκου (η Χαλκορείνη) η οποία διέθεσε το σπίτι της στο Σύλλογο για να γίνει Λαογραφικό Μουσείο.

Πληθυσμιακή εξέλιξη

Πορεία του επίσημου πληθυσμού του Δανακού:

Διοικητικές μεταβολές

Το 1845, ο οικισμός προσαρτάται στο δήμο Απειράνθου. Το 1912, καταργείται ο δήμος Απειράνθου και δημιουργείται η κοινότητα Απειράνθου. Ο Δανακός προσαρτάται στην κοινότητα Απειράνθου. Το 1928, υπάγεται στην δημιουργηθείσα κοινότητα Δανακού. Το 1997, με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας (νόμος 2539/97), ο οικισμός προσαρτάται στο νεοσύστατο δήμο Δρυμαλίας. Συγκεκριμένα, με το πρόγραμμα Καποδίστριας αποτελούσε το Δημοτικό Διαμέρισμα Δανακού, του Δήμου Δρυμαλίας, του νομού Κυκλάδων, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου Πελάγους. Το 2010, με την εφαρμογή του προγραμματος Καλλικράτης (νόμος 3852/2010), καταργείται ο δήμος Δρυμαλίας και ο οικισμός προσαρτάται στο νεοσύστατο δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων. Σήμερα, μετά τη τελευταία μεταβολή του 2010 (πρόγραμμα Καλλικράτης), αποτελεί την Τοπική Κοινότητα Δανακού, που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Δρυμαλίας, του δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, της περιφερειακής ενότητας Νάξου (του πρώην νομού Κυκλάδων), στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.

Συλλογή Φωτογραφιών

Παραπομπές

Βιβλιογραφικές πηγές

Ελληνική χωρογραφία: Γεωγραφία, Ιστορία, Στατιστική πληθυσμού και αποστάσεων συνταχθείσα και εκδοθείσα υπό Ιωάννου Εμμ. Νουχάκη, Έκδοσις Τρίτη, Εκδότης Σπυρίδων Κουσουλίνος, Εν Αθήναις 1901.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Λίγα λόγια για τον Δανακό από thisisnaxos.gr. [https://web.archive.org/web/20180414140754/http://thisisnaxos.gr/page.aspx?itemID=SPG206 Αρχειοθετήθηκε14/04/2018. Ανακτήθηκε 04/03/2014. Μονή του Χριστού Φωτοδότη (Δανακός) (Video 8' από youtube) «ΜΙΑ ΠΕΡΑΣΜΈΝΗ ΕΠΟΧΉ ΔΑΝΑΚΟΣ ΝΑΞΟΣ 1967». Το βίντεο είναι προσφορά των Μανώλη Τσάφο, Λευτέρη Τσάφο και Στέλιου Μανιού.