Το άρθρο αναφέρεται στο χωριό Άγιος Βασίλειος που υπάγεται στο Δήμο Αστερουσίων Για συνώνυμο οικισμό στο Ηράκλειο δείτε το λήμμα: Άγιος Βασίλειος Βιάννου

Ο Άγιος Βασίλειος ή Άγιος Βασίλειος Πεδιάδος είναι ημιορεινό χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητος του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην επαρχία Πεδιάδας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 347 μέτρα.

Γεωγραφία

Ο Άγιος Βασίλειος βρίσκεται στις υπώρειες του υψώματος Κεφάλα σε ωραία τοποθεσία με πανοραμική θέα. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την αμπελοκαλλιέργεια και την ελαιοκαλλιέργεια. Στον οικισμό λειτουργούσαν νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο. Παλαιότερα είχε και ποδοσφαιρική ομάδα, την «Α.Σ. Άγιος Βασίλειος 2004» όπου συμμετείχε στο πρωτάθλημα της Γ΄ κατηγορίας της Ε.Π.Σ. Ηρακλείου. Στο χωριό υπάρχουν πολλές εκκλησίες καθώς και το μοναστήρι της Ι.Μ. Σπηλιώτισσας ιδιοκτησία της Μονής του όρους Σινά.

Ιστορικά στοιχεία

Σε ενετικές πηγές, όπως στην απογραφή του Καστροφύλακα (1583) ο Άγιος Βασίλειος αναφέρεται ως S. Baseggio με 269 κατοίκους (Καστροφύλακας, Κ 94). Δίπλα απ' τον καινούριο ναό του Αγίου Βασιλείου βρίσκεται ο πρώτος ναός και πιο μικρός από τον οποίο πιθανότατα έχει πάρει την ονομασία το χωριό. Κατά τα γεγονότα της 14ης Σεπτεμβρίου 1943, μετά την εκτέλεση των κατοίκων του Κρεββατά, οι Γερμανοί μπήκαν στον Άγιο Βασίλειο και σκορπίστηκαν στους δρόμους. Άνοιγαν τις πόρτες των σπιτιών και έπαιρναν όσους έβρισκαν. Οδήγησαν όσους είχαν συγκεντρωθεί στο καφενείο του Πρόεδρου Έστησαν στην γραμμή και εκτέλεσαν 31 άνδρες.

Διοικητικά

Ως ξεχωριστός οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί τοπική κοινότητα και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 396 κατοίκους, ενώ στην απογραφή του 2001 είχε 426.

Πηγές

Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.

Παραπομπές